Programma 2: Leefomgeving en Veiligheid
Het programma Leefomgeving en Veiligheid richt zich op aangename, geborgen en veilige buurten en dorpen. Daar waar het goed toeven is doordat buren prettig met elkaar samenleven en geen overlast veroorzaken, inwoners gezond zijn en niet in aanraking komen met onveilige en ongewenste situaties. Maar ook waar architectuur, inrichting van de openbare ruimte en het onderhoud zorgen voor een buurt en dorp waar het fijn wonen, werken en verblijven is.
We zetten in op een buitenruimte met verblijfskwaliteit door goede inrichting en beheer. Inwoners zetten zich hier in steeds grotere mate voor in door mee te helpen in het maken van een mooiere buurt en het onderhouden ervan. Door dit zoveel mogelijk in gezamenlijkheid te doen, worden sociale structuren sterker en dit vergroot de betrokkenheid bij de buurt. Met deze bijdrage van inwoners en ondernemers zetten we alles op alles om in 2050 een klimaatbestendige gemeente te zijn waarin hittestress en wateroverlast zijn teruggedrongen.
De inrichting van buurten en dorpen komt het lopen en fietsen ten goede en heeft een positief effect op de gezondheid van onze inwoners. Kinderen in een groene schoolomgeving hebben betere leerprestaties, bewegen meer en hebben meer onderling contact. De openbare ruimte is bij uitstek de plek om buren, vrienden en familie te ontmoeten, maar ook om samen te bewegen en sporten.
Al deze aspecten dragen bij aan de leefkwaliteit zoals deze door inwoners wordt ervaren. Daarbij speelt het niveau van het beheer en onderhoud van de openbare ruimte een belangrijke rol. Met het regulier en groot onderhoud (inzamelen van afval, onderhoud van wegen, openbare verlichting, bruggen, groen en speelplekken, waar nodig vervangen van versleten voorzieningen) waarborgen we een goed en veilig gebruik van voorzieningen in de openbare ruimte en zorgen we ervoor dat de vastgestelde beheerniveaus (BORG-doelstellingen) worden behaald. Maar beheer biedt ook veel kansen om bij te dragen aan de belangrijke maatschappelijke en gemeentelijke opgaven. We ontwikkelen daarom een nieuwe visie op beheer waarmee we invulling geven aan waardegestuurd beheer. Beheer waarmee bijvoorbeeld de biodiversiteit wordt versterkt, minder fossiele brandstoffen en energie worden gebruikt, dierenwelzijn goed geborgd wordt en de inrichting van de openbare ruimte groener, gezonder en klimaatbestendiger wordt. Vanuit het Gemeentelijk Water- en Rioleringsplan (GWRP) zetten we, naast de instandhouding van een doelmatig (afval)watersysteem, nadrukkelijk in op maatregelen waarmee we de openbare ruimte aanpassen aan het veranderende klimaat.
Het landelijk gebied in de gemeente Groningen is een gebied waar wordt gewoond en gewerkt. Tevens is het een groot uitloopgebied voor de dorpen en de stad Groningen en een belangrijk leefgebied voor verschillende planten- en diersoorten. In het landelijk gebied komen veel opgaven samen, zoals het verbeteren van de biodiversiteit, het zorgen voor een duurzame drinkwatervoorziening en een goede kwaliteit van oppervlakte- en grondwater. We koesteren en versterken de rijke contrasten in het landschap en werken samen met onze stakeholders aan een duurzaam, leefbaar en toekomstbestendig landschap met een passend landgebruik.
Het programma Leefomgeving en Veiligheid richt zich ook op een verantwoord gebruik van de schaarse grondstoffenstromen die in Groningen vrij komen. Wij analyseren stelselmatig de hele grondstoffenstromenketen en richten onze inspanningen daar waar ze het meeste rendement opleveren. Inwoners, lokale partijen, kennisinstellingen en bedrijven hebben een belangrijke rol bij het realiseren van de doelen en we focussen op facilitering, communicatie en dialoog zodat in gezamenlijkheid wordt bijgedragen aan het bevorderen van een circulaire economie. Daarnaast zetten we aanbestedingen in om hergebruik te stimuleren en denken dat dit kan leiden tot het verder brengen van kansrijke productinnovaties en nieuwe vormen van bedrijvigheid en werkgelegenheid. Juist mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kunnen baat hebben van deze werkgelegenheid om een betekenisvolle rol in de samenleving te spelen.
We investeren flink in onze leefomgeving en de aantrekkingskracht van onze gemeente. Overal wordt gebouwd aan de groei van Groningen. Om in vrijheid te kunnen wonen, werken en leven vormt een veilig Groningen de basis. In deze context hebben we het over sociale veiligheid; de veiligheid rond sociale relaties en activiteiten, het ondersteunen van veilig samenleven met aandacht voor zaken als ondermijning, jeugd(overlast), zorg en veiligheid en maatschappelijke onrust.
Het organiseren van lokale veiligheid is complex. Veiligheid raakt al snel andere beleidsterreinen. Denk aan veiligheid en zorg: problematische jeugdgroepen en personen met onbegrepen gedrag. Er zijn veel partijen betrokken bij het organiseren van veiligheid, want dat doen we met elkaar. Als gemeente treden we hierin op als regisseur en bevorderen we de samenwerking en afstemming met onze partners. Samen werken we aan een sterke sociale structuur die bijdraagt aan veilige buurten en dorpen. We hebben aandacht voor inwoners of jeugdigen die in een moeilijke persoonlijke situatie verkeren en niet beschikken over een sociaal netwerk of professionele hulp nodig hebben. Dit doen we door ons te focussen op een goede balans tussen preventie en repressie.
Naast het bieden van hulp in de offlinewereld doen we dit ook voor de online omgeving, zodat Groningen digitaal veiliger wordt. Jongeren zijn vatbaarder voor cybercriminaliteit. Hier willen we ze beter tegen beschermen door ze weerbaar en alert te maken. Ook ondersteunen we bewustwordingsactiviteiten waarmee we inwoners, ondernemers en instellingen attenderen op digitale risico’s. We breiden onze inzet flink uit waar het gaat over het aanpakken van ondermijnende criminaliteit en doen dit niet alleen op lokaal, maar ook op regionaal niveau.
Tot slot kenmerkt veiligheidsproblematiek zich door niet voorspelbaar te zijn. Onze focus hebben we reeds aangebracht met ons beleidskader, maar acute veiligheidsproblemen en urgente veiligheidssituaties zijn eerder regel dan uitzondering in het veiligheidsdomein. Dit vraagt niet direct om wijzigingen in ambities of prioritering, maar heeft soms wel effect op de uitvoering van ons beleid. Een voorbeeld is het betaald voetbal, dat de komende tijd meer van onze inzet en aandacht gaat vragen dan we hadden kunnen voorspellen.
Begroting in één oogopslag
In onderstaand overzicht zijn de totale lasten en baten van de deelprogramma’s opgenomen voor de begroting 2024. Ter vergelijking is ook de jaarschijf van de begroting 2023 opgenomen.
Een toelichting op deze cijfers kunt u vinden in het onderdeel financiën opgenomen onder elk deelprogramma.
