Deelprogramma 3.2: Onderwijs
Wij vinden het van groot belang dat kinderen en jongeren optimale kansen geboden worden om op een positieve wijze op te groeien. Wij bieden hen de mogelijkheden om kennis en vaardigheden op te doen, zodat zij zich kunnen ontwikkelen tot perspectiefrijke, participerende en verantwoordelijke volwassenen. Hiervoor is het cruciaal dat kinderen en jongeren kunnen opgroeien binnen een pedagogisch gezonde, stimulerende en veilige omgeving; een omgeving die ruimte biedt om de eigen talenten te ontdekken en te ontwikkelen, waar iedereen zich kan ontplooien en gewaardeerd weet.
Samen met onze partners in onderwijs en opvang zetten wij ons daarom in om het onderwijs in Groningen blijvend te vernieuwen en te verbeteren om zo een uitstekend leerklimaat voor onze kinderen en jongeren te realiseren.
Doelen Deelprogramma 3.2: Onderwijs
- Wij versterken de kwaliteit van het onderwijs en de onderwijshuisvesting;
- Wij bieden gelijke kansen aan alle kinderen;
- Wij creëren een klimaat voor een leven lang leren.
Beleidsvelden
Het deelprogramma Onderwijs bestaat uit twee overkoepelende beleidsvelden, die beide een aantal specifieke beleidsonderdelen kennen.
Onderwijskansen en onderwijshuisvesting
- Maatschappelijk Akkoord Sociale Inclusie
We werken samen met onze partners, de kinderopvangorganisaties en de onderwijsbesturen, aan meer gelijke kansen en sociale inclusie. In het Maatschappelijk Akkoord staan initiatieven beschreven die hun borging kennen in onze Onderwijsagenda: o.a. de voor- en vroegschoolse educatie, de brugfunctionaris en de Verlengde Schooldag. Daarnaast zijn en worden nieuwe initiatieven binnen het Maatschappelijk Akkoord opgenomen en uitgewerkt in de uitvoeringsagenda, zoals bijvoorbeeld de schoolkosten, de vriendschapsscholen en de uniforme afspraken over informatievoorziening aan ouders en het proces van aanmelden van kinderen voor het basisonderwijs. - OAB & VVE
In het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) neemt Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) een belangrijke plaats in. VVE is erop gericht om peuters en kleuters met een risico op onderwijsachterstand zo goed mogelijk toe te rusten voor de ‘start’ in groep 3 van de basisschool. Dit gebeurt in de voorschoolse periode (van 2 tot 4 jaar) en in de vroegschoolse periode (groep 1 en 2 van de basisschool). Daarnaast zetten we in op aanvullende activiteiten gericht op het voorkomen en terugdringen van onderwijsachterstanden in de groepen 3 tot en met 8, en op aanvullende inzet ten behoeve van de nieuwkomerskinderen in het basisonderwijs. - Verlengde Schooldag / rijke schooldag
Met de verlengde schooldag werken we samen met betrokken partners aan het vergroten van het welbevinden van kinderen. We stellen het kind centraal omdat het uiteindelijk om zijn of haar behoeften gaat. We zetten in op welzijn, sociaal welbevinden, gezondheid (meer bewegen, beter slapen, gezonder eten etc.) en sociaal emotionele ontwikkeling, om zo de kansen voor kinderen daadwerkelijk te vergroten. Dit doen we door binnen en buiten de bestaande schooltijden meer werk te maken van bewegen, gezonde voeding, natuureducatie, wetenschap & techniek, cultuureducatie, sociaal-emotionele ontwikkeling en beroepsleven. Twee keer per jaar wordt er een kwantitatieve en kwalitatieve analyse gemaakt van de voortgang op basis van meerdere monitoringslijnen. In schooljaar 2023/2024 wordt de analyse aangevuld met resultaten van enquêtes bij ouders, kinderen, schoolcoördinatoren, wijkprojectleiders en leerkrachten. - Volwasseneneducatie
Met ons beleid voor volwasseneneducatie richten we ons op laaggeletterde volwassenen, analfabeten en mensen die vrijwillig inburgeren. We bieden leertrajecten Nederlandse taal, rekenen en digitale vaardigheden aan. Het aanbod is gericht op deelname aan de maatschappij en sociale zelfredzaamheid, opleiding (doorstroming naar vervolgonderwijs) of werk (doorstroming naar arbeidsmarktoriëntatie of werk). We doen dit binnen de kaders van de Wet educatie en beroepsopleidingen (WEB). De gemeente Groningen verzorgt als contactgemeente de inkoop van educatie en coördineert het regionale educatiebeleid. - Onderwijshuisvesting (incl. bewegingsonderwijs)
De gemeente heeft een wettelijke zorgplicht om te voorzien in de huisvesting van basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs. De schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het onderhoud en de exploitatie van de schoolgebouwen. Samen met de schoolbesturen is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs (IHP) opgesteld. Met het IHP brengen we de investeringsopgave zowel financieel als ook organisatorisch in beeld. Het IHP geeft inzicht in de maatregelen die nodig zijn om te komen tot een toekomstbestendige onderwijshuisvestingsportefeuille en de omvang van de daarvoor benodigde investeringen. Concreet voor de eerste vier jaar, met een doorkijk voor de jaren daarna. In de "Verordening voorzieningen huisvesting onderwijs" staat de procedure beschreven voor het opstellen en betalen van het programma onderwijshuisvesting. In de beleidsregel bekostiging lokalen bewegingsonderwijs is vastgelegd hoeveel klokuren bewegingsonderwijs door de gemeente worden bekostigd en welke voorzieningen voor het onderhoud van gymlokalen voor bekostiging door de gemeente in aanmerkingen komen.
Voortijdig schoolverlaten en leerlingenvervoer
- Voortijdig Schoolverlaten
Met het onderwijs en andere ketenpartners werken we intensief samen om verzuim en voortijdig schoolverlaten te voorkomen. We zien toe op de naleving van de leerplichtwet en handhaven waar dit nodig is. Daarnaast voeren we de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaters (VSV) uit. Per 1 januari 2019 is de wet ‘regionale samenwerking VSV en jongeren in een kwetsbare positie’ in werking getreden. De wet beoogt dat alle jongeren van 12 tot 23 jaar zonder startkwalificatie optimaal worden ondersteund bij het vinden van een passende plek (school, werk, dagbesteding) dankzij een sluitend vangnet van partijen uit onderwijs, gemeenten, zorg en werk. Deze wet betekende een uitbreiding van de doelgroep en de opdracht van het RMC.
- Aansluiting jeugdhulp-onderwijs
Het Thuiszitterspact 2.0 Groningen 2021-2024 vormt het kader voor een integrale aanpak van de aansluiting jeugdhulp en onderwijs. Het betreft een gezamenlijke aanpak van de samenwerkingsverbanden primair onderwijs en voortgezet onderwijs in de stad Groningen, het middelbaar beroepsonderwijs, WIJ Groningen, GGD Groningen en de gemeente Groningen. Centrale doelstelling is het aantal voortijdig schoolverlaters en thuiszitters terug te dringen en een zoveel mogelijk preventief integraal passend aanbod van onderwijs, ondersteuning en zorg te realiseren. Een aanbod dat tot stand komt in samenhang met de ouders/jongere en het onderwijs (scholen en samenwerkingsverbanden), gemeente (Leerplicht/RMC), GGD, WIJ en jeugdhulpaanbieders. - Leerlingenvervoer
Het aanbieden van leerlingenvervoer is één van de wettelijke onderwijstaken van de gemeente. De gemeente moet dit aanbieden aan leerlingen die vanwege bijzondere omstandigheden niet zelfstandig naar school kunnen reizen. De taken zijn vastgelegd in de gemeentelijke verordening Leerlingenvervoer. Leerlingenvervoer wordt toegekend voor het vervoer naar en van de dichtstbijzijnde toegankelijke school. Leerlingenvervoer kan aangepast vervoer zijn (taxi), maar ook kunnen ouders een vergoeding krijgen wanneer zij hun kind zelf vervoeren of gebruik maken van openbaar vervoer. We stimuleren het gebruik van eigen vervoer en openbaar vervoer, vooral bij de kinderen die een jaar later de overstap naar het V(S)O maken. Eigen vervoer kan ook fietsvervoer zijn. Voor sommige doelgroepen werken we met meerjarige beschikkingen. Deze optie breiden we in 2024 uit.
Relevante beleidsnota's
Het programma is verder uitgewerkt in de volgende beleidsnota’s:
Onderwijsagenda Gemeente Groningen 2020+ + bijlage: Goed onderwijs voor iedereen
Beleidsplan ‘Een goede start voor alle jonge kinderen 2023-2026'
Strategische koers Vensterschool: Venster op de wereld
Maatschappelijk Akkoord - sociale inclusie in het onderwijs 2020 + uitvoeringsprogramma VO
De tijd zal het leren; herstelprogramma onderwijs gemeente Groningen + uitvoeringsplan2.0
Jaarverslag Leerplicht en RMC 2021-2022
Thuiszitterspact 2.0 Groningen 2021-2024
Integraal huisvestingsplan onderwijs 2020-2039: Investeren in onderwijs
Aanpak laaggeletterdheid Gemeente Groningen 2023-2024