Spoor besparen | Gemeentebegroting 2024

Spoor besparen

Alle energie die we kunnen besparen hoeven we niet op te wekken. Grote besparingen zijn mogelijk in woningen en bij bedrijven en kantoren. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld met het eigen vastgoed (Gresco). Besparingen zijn goed voor een derde deel van ons einddoel. Dit spoor valt uiteen in wonen (nieuwbouw, huursector, particuliere woningen), bedrijven en Gresco.

Voortgang lopende jaar en relevante ontwikkelingen

Wonen
Duurzaam Groningen is niet alleen de plek waar informatie gevonden kan worden over het verduurzamen van de woningen, het is de plek voor en door Groningers die op een duurzamere manier willen leven. Hier ontdek je hoe je duurzamer met je energie, voedsel, tuin, huis, afval, reis of bedrijf om kan gaan. Voor uitgebreide informatie over de verschillende energiebesparende maatregelen én subsidies wordt doorverwezen naar onze samenwerkingspartner ‘Het regionaal Energieloket’. Zij verzorgen ook onze helpdesk waar de inwoners telefonisch advies kunnen krijgen.

In 2023 wordt een aanvraag voor Nationale Aanpak Isolatie (NIP) ingediend. Hiervoor wordt een isolatieprogramma opgesteld met als doel de slecht geïsoleerde woningen te verbeteren van eigenaren die moeite hebben hun woning te verduurzamen. De maatregelen moeten uiterlijk uitgevoerd zijn op 31 december 2026. Voor de gemeente Groningen is een bedrag van 1,7 miljoen euro beschikbaar Om de corporatieve woningvoorraad te verduurzamen hebben we samen met de woningcorporaties prestatieafspraken gemaakt waarin we streven naar een CO2 neutrale en aardgasvrije woningvoorraad. Jaarlijks worden minimaal 640 corporatieve woningen verduurzaamd naar de basiskwaliteit.

Vanuit de aanpak Energiearmoede wordt met de woningcorporaties de samenwerking voortgezet om de huurders te voorzien van kleine energiebesparende maatregelen, de inzet van een klusteam en een advies van een energiecoach. Voor de eigenaar-bewoners en de particuliere verhuur wordt en fixteam ingezet om de bewoners in energie-armoede te voorzien van kleine maatregelen en advies.

De aanpak gratis isolatie voor minima met een eigen woning wordt ook in 2024 voortgezet. Hierbij ontvangen woningeigenaren met een laag energielabel en een lage woz-waarde een gratis isolatiemaatregelen voor de woning. De vervanging van witgoed door nieuwe energiezuinige witgoed zal, afhankelijk van het beschikbare budget ook in 2024 worden voortgezet.

Bedrijven (Groningen Werkt Slim)
Om het bedrijfsleven en instellingen in de gemeente Groningen verder te inspireren en te ondersteunen bij hun ambitie om te verduurzamen gaat Groningen Werkt Slim verder met de samenwerking tussen gemeente, de Groningse bedrijvenverenigingen en de provincie Groningen in het platform Groningen Werkt Slim (GWS). Het doel daarbij is om de gestelde duurzaamheid doelen praktisch te maken voor de ondernemers.

Groningen Stroomt Door
Het elektriciteitsnet in Nederland raakt vol. Vanwege de enorme aanwas van zon- en windparken is het aansluiten van dergelijke projecten een steeds vaker voorkomend probleem, ook wel invoedingsschaarste genoemd. Grootschalige duurzame opwek wordt/is vaak gevestigd op perifere locaties, waar netcapaciteit beperkt is. Steeds meer verplaatst de problematiek zich echter naar de stedelijke omgeving: veel ‘zon-op-dak-projecten’ kunnen niet aangesloten worden vanwege het gebrek aan netcapaciteit en sinds kort doemt een nieuw probleem op: afname-schaarste. Vanwege de alsmaar oplopende druk op het elektriciteitsnet komt ook de afnamekant onder druk te staan: bedrijven zijn, zo zien we inmiddels in Friesland, niet meer in staat hun energiebehoefte van het net af te halen waardoor reguliere bedrijfsvoering onder druk komt te staan. Invoedings- en afname-schaarste zijn echter problemen die elkaar bij een gebiedsgerichte aanpak kunnen (ver)helpen en daarmee verminderen. Via Groningen Stroomt Door, een samenwerkingsverband tussen Enexis, Gemeente Groningen, Entrance en het Groninger Bedrijfsleven, willen we deze problematiek aanpakken.

Bedrijven (toezicht en handhaving)
De helft van de besparingsmogelijkheden in de stad is aanwezig bij bedrijven. Omdat niet alle bedrijven op eigen initiatief maatregelen nemen, kan toezicht en handhaving een belangrijke bijdrage leveren aan energiebesparing. Omdat bedrijven individueel benaderd worden, leveren we maatwerk en garanderen we dat aanwezige besparingsmogelijkheden daadwerkelijk worden gerealiseerd. Bij hercontroles blijkt dat gemiddeld 13% wordt bespaard op gas en 10% op elektra. Daarnaast zien we er op toe dat alle kantoren minimaal over een energielabel C beschikken.

Programma Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed
In februari 2023 is het jaarplan Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed 2023-2024 vastgesteld. De projecten die hierin genoemd staan gaan we uitvoeren. Een groot project uit het jaarplan is het zogenaamde ‘No-regret’ project, waarbij we samen met de gebruikers van alle panden energiebesparende maatregelen willen doorvoeren met een korte terugverdientijd. De besparing op de energierekening is de dekking voor de maatregelen. Hierbij geven we voorrang aan de panden waarvan we eigenaar zijn maar waar de gebruiker de energierekening betaalt, de zogenaamde ‘split incentives’ panden (buurt en dorpshuizen, cultuurinstellingen en sportaccommodaties). Deze panden konden voorheen niet verduurzaamd worden vanuit een sluitende businesscase, bekostigd uit de energiebesparing. Door het vaststellen van de financiële verordening eind 2022 is dit wel mogelijk geworden, vandaar dat we de gebruikers van deze panden als eerste de kans geven om hun pand te gaan verduurzamen.
Daarnaast voeren we een project uit om een aantal grote panden te laten voldoen aan wet- en regelgeving. In panden met een energieverbruik boven een bepaalde waarde moeten wettelijk verplicht energiebesparende maatregelen worden uitgevoerd. Ook gaan we diverse panden voorzien van intelligente gebouwenbeheersystemen, dit is een toepassing waar we de afgelopen jaren zeer goede resultaten mee geboekt hebben. Verder gaan we alle panden onderzoeken op de mogelijkheid om zonnepanelen aan te brengen. De daken die geschikt zijn zullen we daarna direct voorzien van zonnepanelen.

Ook gaan we verder met de werkzaamheden om uw raad eind 2024 een uitvoerings- en investeringsprogramma voor de integrale verduurzaming ter besluitvorming voor te leggen. Hierbij zullen we de routekaart ‘verduurzaming maatschappelijk vastgoed’ actualiseren met de meest recente ontwikkelingen en u informeren over de eerste uitkomsten van het “Paris proof” maken van vier pilot projecten conform benoemde ambitie in de routekaart.

Ontwikkelingen energiemarkt
Een belangrijke ontwikkeling en financieel risico is de prijsstijging en schommelingen van elektra, gas en warmtenet tarieven. Ook blijkt na de aanbesteding van aardgas voor de komende jaren dat de energieleveranciers de voorwaarden, opslagen, risicopercentage en de bandbreedte aanscherpen om hun risico’s enigszins in te dekken. We gaan capaciteit inzetten op monitoring van de verbruiken, omdat dit steeds belangrijker wordt.

Resultaten en activiteiten

De resultaten en activiteiten worden per spoor benoemd.

Wat willen we bereiken (resultaten)	Wat gaan we daarvoor doen (activiteiten)
Wonen
Woningeigenaren en huurders stimuleren om aan de slag te gaan met het isoleren van de woning; Voorkomen van energiearmoede door inwoners te adviseren over het energiezuiniger maken van de woning. Indien gewenst inclusief financieel advies en aanbod van het klusteam. Met name in de wijken waar dit het hardste nodig is; De bestaande corporatieve woning voorraad naar basiskwaliteit brengen.	We ondersteunen inwoners bij het verduurzamen van de woningen, met extra focus op isolatie, waarbij we Duurzaam Groningen een duidelijke en zichtbare plek geven in de wijkaanpak met kwalitatief goede, onafhankelijke adviezen; Alle inwoners kunnen via Duurzaam Groningen een stappenplan naar aardgasvrij wonen aanvragen; We organiseren jaarlijks meerdere collectieve inkoopacties voor isolatie, glas, warmtepompen en zonnepanelen; We willen in iedere wijk energiecoaches inzetten en zowel via de digitale weg als via een fysiek loket de woningeigenaren ondersteunen bij het verduurzamen van de woning; We ondersteunen de wijk- en buurtinitiatieven bij het verduurzamen van de wijk; Om de energielasten direct naar beneden te brengen worden energiecoaches en het klusteam waarbij extra aandacht is voor de wijken waar dit het hardste nodig is; Prestatieafspraken maken met de woningcorporaties.
Bedrijven (Groningen Werkt Slim)
Bedrijven ondersteunen en activeren om energiezuiniger en duurzamer te ondernemen; Verbindingen tussen bedrijven voor innovatieve oplossingen; Uitvoeren van verschillende projecten rondom de thema’s Energie, Mobiliteit, Klimaatadaptatie en Circulaire Economie.	We gaan samenwerkingen verder versterken en uitbreiden; We geven inspirerende initiatieven en ideeën rondom circulaire economie een podium; We werken samen met bedrijvenverenigingen verder aan transitieplannen voor verduurzaming rond bedrijven terreinen; We vragen aandacht voor 2035: het jaar waarin bedrijven CO2-neutraal zouden moeten ondernemen conform ambitie; Via Groningen Stroomt Door, een samenwerkingsverband tussen Enexis, Gemeente Groningen, Entrance en het Groninger Bedrijfsleven, willen we invoedings- en afname-schaarste aanpakken.
Bedrijven (toezicht)
Alle midden- en groot verbruikers bezoeken als toezichthouder, waarbij we adviseren over verplichte en aanvullende energiebesparende maatregelen en het beoordelen van plannen van aanpak; Toezien op de daadwerkelijke realisatie van de maatregelen en zo nodig handhaven bij het uitblijven van maatregelen.	200 bedrijven controleren op de realisatie van energiebesparende maatregelen; 200 bedrijven beoordelen en plannen van aanpak laten opstellen.
Verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed
Verduurzaming van een deel van de gemeentelijke voorraad maatschappelijk vastgoed, conform jaarplan ‘23/’24.	Onderzoeken op gebouwniveau en uitvoering van een aantal pilot projecten om onze gestelde ambitie “Paris proof” te toetsen aan de praktijk; Uitvoering geven aan het jaarplan ‘23/’24, dat zich richt op de integrale aanpak en energiebesparende maatregelen die zichzelf terug verdienen (No regret). En plaatsen van “intelligente gebouwenbeheersysteem” in ongeveer 12 gebouwen om het energieverbruik terug te dringen.