Voortgang lopende jaar en relevante ontwikkelingen
Socialer bouwen en wonen
Meer dan voorheen zetten wij in op sociale huur en betaalbare koop. Conform het coalitieakkoord en vanuit de Woondeals met het rijk wordt volkshuisvesting weer gezien als een kerntaak van de overheid.
De Woondeals maken deel uit van de Nationale Bouw- en Woonagenda van het rijk. Hoofddoelen hiervan zijn beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van woningen. Het rijk is bezig de Nationale Bouw- en woonagenda nader uit te werken in verschillende wetten, waaronder de Wet Versterken Regie Volkshuisvesting, de Wet Goed Verhuurderschap en de Wet Betaalbare huur. Veel omtrent de uitwerking en implementatie van deze wetten is nog onduidelijk, zeker ook gezien de val van het kabinet Rutte 4. Vanuit gemeente Groningen blijven we handelen vanuit hierboven genoemde doelen; beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van woningen.
We streven er naar het aandeel sociale huur te verhogen in ontwikkelgebieden als Suikerzijde en Meerstad. Ook zijn we bezig met de herprogrammering van nieuwbouwprojecten, waarbij geplande (middel)dure huurwoningen omgezet kunnen worden naar betaalbare koopwoningen. Dit sluit aan op de Strategische Woningbouwprogrammering.
Strategische Woningbouwprogrammering (SWP)
De SWP 2023-2032 hebben we in 2023 opgesteld. De SWP vertaalt de doelstellingen uit de Woonvisie naar de verschillende woningbouwlocaties aan de hand van 3 uitgangspunten:
1) betaalbaar bouwen: het nieuwbouwprogramma moet bestaan uit 30% sociale huur, 40% middensegment en 30% hoger segment; dat geldt niet voor alle locaties afzonderlijk maar voor het totale programma van de gemeente;
2) match van woonmilieu en woningtype: nadruk op appartementen in het stedelijk woonmilieu en op grondgebonden woningen in het groen-stedelijk en dorps woonmilieu;
3) ongedeelde gemeente: meer sociale huur op nieuwbouwlocaties en minder in de wijkvernieuwingsgebieden.
De woningbouwopgave vergt gelijktijdige inzet van meerdere aanvullende instrumenten om te zorgen voor betaalbare woningen, bijvoorbeeld uitvoering van het initiatiefvoorstel 2500 betaalbare woningen extra, uitgeven van gronden in erfpacht maar ook bescherming van de bestaande woningvoorraad met de opkoopbescherming. In 2024 is de SWP de basis voor de advisering in woningbouwplannen.
Woningbouw in de dorpen
In 2023 zijn we gestart met het opstellen van ontwikkelprogramma’s voor woningbouw in de dorpen, waarbij we ons richten op de kleine kernen. Lange tijd was hier weinig ruimte voor woningbouw, echter vanuit de dorpen is er wel behoefte aan meer (betaalbare) woonruimte. Ook voor de leefbaarheid van kleine kernen kan het toevoegen van woningen van belang zijn voor de instandhouding van voorzieningen en het behouden of aantrekken van jongeren/gezinnen. Per kern is er echter nog niet duidelijk gedefinieerd welke ontwikkelingen mogelijk zijn en onder welke voorwaarden medewerking kan worden verleend. Met de ontwikkelprogramma’s geven we duidelijke kaders voor wooninitiatieven, passend bij de vraag, schaalgrootte en uitstraling van een dorp. In 2024 stellen we het ontwikkelprogramma op voor de kernen Ten Post, Sint Annen en Glimmen.
Wet Goed Verhuurderschap
Op 1 juli jl. is de Wet Goed Verhuurderschap in werking getreden. Deze wet komt met nieuwe – verplichte en optionele – instrumenten op goed verhuurderschap af te dwingen. Vanaf 1 januari 2024 moeten gemeenten voorzien in een meldpunt waar overtredingen kunnen worden gemeld. Daarnaast biedt de wet de mogelijkheid voor het instellen van een gebiedsgerichte vergunning (verhuurdersvergunning) en een vergunning voor de huisvesting van arbeidsmigranten.
Woningbehoefteonderzoek
We zijn in 2023 gestart met een woningbehoefteonderzoek op het niveau van de Regio Groningen-Assen. Met dit onderzoek worden de kwantitatieve en kwalitatieve behoeften in beeld gebracht en kunnen we toetsen of deze nog in lijn zijn met onze doelen. Dit onderzoek dient tevens als basis voor het nieuwe Volkshuisvestingsprogramma. In het onderzoek wordt onder andere aandacht besteed aan betaalbaarheid, bijzondere woonvormen en verschillende aandachtsgroepen. De resultaten worden in de loop van 2024 verwacht.
Circulair bouwen
Gemeente Groningen heeft hoge ambities op het gebied van duurzaamheid, ook in relatie tot de woningbouw. Deze ambities zijn er niet voor niets. Minerale grondstoffen zijn niet onuitputtelijk, inmiddels schaars en daardoor steeds duurder en daarbij is de CO2 uitstoot van de gebruikelijke manier van bouwen groot. Dit vraagt dus om een nieuwe manier van bouwen om wel de nodige woningen te kunnen realiseren. Dit is ook de reden waarom naar verwachting in 2025 het Bouwbesluit wordt aangescherpt om circulair en biobased bouwen Het Nieuwe Normaal te maken. Om goed op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen heeft Gemeente Groningen de CityDeal Circulair en Conceptueel Bouwen ondertekend. Hierdoor kunnen we pro-actief omgaan met het implementeren van deze nieuwe manier van bouwen in onze woningbouwprojecten en daarmee toekomstbestendige woningen realiseren. De CityDeal geeft invulling aan Het Nieuwe Normaal en maakt tevens een einde aan de diversiteit aan definities van circulair bouwen. Een woning of gebouw is circulair als de (biobased)bouwmaterialen, tijdens bouw, gebruik of sloop in een gesloten kringloop kunnen worden gehouden, zonder schadelijke emissies naar lucht, water en bodem. Er zijn in Groningen al een aantal activiteiten in gang gezet om samen met ontwikkelaars en corporaties ervaring op te doen.