Voortgang lopende jaar en relevante ontwikkelingen
Inkomensdienstverlening en schuldhulpverlening
De inflatie laat een dalende trend zien, maar is nog steeds hoog ten opzichte van voorgaande jaren. Met name de voedselprijzen blijven stijgen en de energieprijzen zijn grillig. Voor met name inwoners met lage inkomsten heeft dit een grote impact. Inwoners die leven van het sociaal minimum kunnen steeds moeilijker rondkomen. Onze minimaregelingen zijn er om onze inwoners te ondersteunen bij onvoorziene uitgaven in hun basisbenodigdheden. We willen daarom de minimaregelingen zo eenvoudig en toegankelijk mogelijk maken en de bekendheid vergroten. Vanuit het project Kappen van het Regelingenwoud werken we hier aan. Zo zijn we onder andere gaan werken vanuit vertrouwen. Het uitgangspunt van ‘Werken vanuit vertrouwen’ is dat inwoners zo weinig mogelijk en het liefst helemaal geen bewijsstukken inleveren. Zo verlagen we de drempel om minimaregelingen aan te vragen.
Per 1 juli is de looptijd van de schuldregelingstermijn van 36 naar 18 maanden teruggebracht. Deze wijziging is van invloed op de dienstverlening aan onze inwoner. Waar eerst de nadruk meer lag op het beheren van de financiën en een oplossing vinden voor de schulden wordt nu veel meer dan voorheen het accent gelegd op het begeleiden van de inwoner op weg naar financiële zelfredzaamheid. We zetten daarnaast in op het zoveel mogelijk oplossen van de schulden door middel van een saneringskrediet. We verwachten zo meer mensen te kunnen helpen in kortere tijd.
De Participatiewet is er om een toereikend en voorspelbaar bestaansminimum te garanderen, de armoede te bestrijden en in de dienstverlening de menselijke maat te kunnen hanteren. De wet doet dat op dit moment onvoldoende. Een fundamentele herziening van de Participatiewet is voor gemeenten onmisbaar om de bestaanszekerheid van inwoners te herstellen, de armoedeval te bestrijden en een menselijke maat te kunnen hanteren. De eerste noodzakelijke wijzigingen die in zouden gaan op 1 januari 2025 zou tot een verbetering moeten leiden voor de uitvoering van de Participatiewet. Het is nog onduidelijk of deze wijzigingen worden doorgevoerd gezien de val van het kabinet.
Werk en activering
UWV verwacht op basis van haar Arbeidsmarktprognose 2023 - 2024 dat de werkgelegenheid in de arbeidsmarktregio Groningen in 2023 nog verder groeit. Vanaf 2024 komt de werkgelegenheidsgroei in een lagere versnelling terecht als gevolg van een lagere economische groei en aanhoudende personeelstekorten. Dit zal de tekorten op de arbeidsmarkt echter niet oplossen. Deze zijn meer structureel van aard als gevolg van de vergrijzing, ontgroening en mismatch op de arbeidsmarkt. Om alle (maatschappelijke) opgaven op te kunnen pakken is meer inzet van het onbenut arbeidspotentieel/ “ongekend talent” nodig en daar wordt ook via verschillende manieren op ingezet. Landelijk wordt er gewerkt aan het Ontwikkelinfrastructuur voor inwoners (ontwikkeling landelijk). Het kabinet werkt momenteel aan de vorming van Huis van de Arbeid (werktitel) waarin alle werkzoekenden met een ondersteuningsvraag op het gebied van werk en scholing zich kunnen melden en waar werkgevers terecht kunnen voor ondersteuning bij vraagstukken rondom personeel en arbeidsmarkt.
Met het programmaplan van Werk in Zicht 2023 - 2027 willen we (potentiële) deelnemers aan de arbeidsmarkt stappen laten maken, zodat zij actief kunnen worden en blijven in goed en duurzaam werk. We geven zo een impuls aan de arbeidsparticipatie én daarmee aan de economische ontwikkeling in onze regio, door (ongekend) talent te activeren (bereiken); inwoners vanuit de sociale zekerheid te begeleiden naar werk (ontwikkelen en duurzame inzetbaarheid; en werkenden (die tussen wal en schip vallen) te adviseren en ondersteunen in hun ontwikkeling (ontwikkelen en duurzame inzetbaarheid). We leggen daarbij de verbinding van fondsen en programma's, zoals het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid, Just Transition Fund, Human Capital Agenda, NPG- werken aan ontwikkeling en de regiodeal, om zo meer mensen aan het werk te krijgen.
We investeren het Werk- en Ontwikkelprogramma ook zelf in onze inwoners om hun kansen op werk en participatie te vergroten. Daarnaast wordt er bij Werk & Participatie, Inkomensdienstverlening en de GKB steeds meer een gebiedsgerichte dienstverlening aangeboden om dichtbij en toegankelijk te zijn voor inwoners. Wat betreft de basisbanen is het de ambitie om in 2023 120 inwoners een basisbaan aan te bieden. In 2024 willen we er nog eens 65 ontwikkelen, waarbij we toewerken naar 250 basisbanen in 2025. Hiermee bieden we werk en bestaanszekerheid voor mensen die niet deel kunnen nemen aan de reguliere arbeidsmarkt maar wel bepaalde werkzaamheden kunnen verrichten. Binnen het sociaal ontwikkelbedrijf iederz bieden we beschutte werkplekken waar mensen zich op hun eigen tempo kunnen werken en ontwikkelen. Ook andere doelgroepen kunnen bij iederz terecht om zich voor te bereiden op het betreden van de arbeidsmarkt. Zo voert iederz het traject Kansrijk Talent uit dat in regio verband wordt aangeboden aan mensen om zich te oriënteren op de arbeidsmarkt en te werken aan de benodigde basisvaardigheden. Via praktijkleren kunnen inwoners een certificaat halen voor hun kennis en ervaring die ze hebben opgedaan op een werkplek. Bij iederz kunnen inburgeraars ook hun participatiedeel doen als zij de zelfredzaamheidsroute volgen.