Gemeentelijke gebouwen
Algemeen
Uitgangspunt bij het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen is het onderhoudsniveau 3 conform NEN 2767: dit is een landelijk gangbaar niveau, dat ook is vastgelegd in de Vastgoednota. De NEN-meetmethode die tijdens de inspectie wordt uitgevoerd, leidt tot een ‘score’ die aangeeft wat de gemiddelde conditie van het onderzochte pand voor wat betreft het onderhoud is. De uitslag uit de meting is een ‘score’. De score 3, op een schaal van 1 (nieuwbouw) tot 6 (zeer slecht) betekent: redelijk (geen nieuwbouw, beperkte onderhoudsschade of onderhoudsbehoefte) met als doel het pand in stand te houden. Algemeen wordt niveau 3 als het meest efficiënte onderhoudsniveau voor gebouwen beschouwd.
Voor de panden waar de gemeente verantwoordelijk is voor het onderhoud zijn meerjarige onderhoudsplanningen (MJOP’s) opgesteld. Deze worden jaarlijks geactualiseerd en zijn te splitsen in planmatig en niet planmatig onderhoud. Om de onderhoudskosten door de jaren heen te egaliseren, zijn onderhoudsvoorzieningen ingesteld. Voor het planmatig onderhoud wordt in de begroting jaarlijks een dotatie aan de voorziening geraamd op basis van het meerjarig gemiddelde vanuit de MJOP’s. De werkelijke onderhoudskosten worden ten laste van de voorziening gebracht. Dit voorkomt een grillig verloop in de exploitatie van de onderhoudskosten.
Het niet planmatig onderhoud is een inschatting op basis van diverse variabelen, zoals de leeftijd en functie van het pand. Deze inschatting is opgenomen in het MJOP en daarvoor wordt jaarlijks een bedrag in de begroting opgenomen. Deze kosten moeten conform het BBV ten laste van de exploitatie worden gebracht en kunnen zodoende tot resultaten leiden.
De MJOP’s komen tot stand door inventarisatie van het benodigde planmatige onderhoud door onze contractpartijen. In 2019 is een verbetertraject gestart om de juistheid en volledigheid van de installatietechnische MJOP’s te toetsen. Dit is in 2021 afgerond waarbij diverse tekortkomingen zijn hersteld, dit naar aanleiding van de uitgevoerde audits. In 2022 is gestart met het verbetertraject voor de dak- en gevelcontractpartijen. Ook voor dit onderdeel zullen diverse audits uitgevoerd worden om de juistheid en volledigheid van de MJOP’s vast te stellen, maar ook om vast te stellen of de werkzaamheden conform de overeenkomsten worden uitgevoerd.
Tot slot zal in 2023 het onderhoud van de gemeentelijke gebouwen opnieuw aanbesteed gaan worden. De aanbestedingsprocedure hiervan is inmiddels opgestart.
Kernvastgoed
Het grootste deel van de gebouwen in de portefeuille kernvastgoed is redelijk tot goed onderhouden. Voor deze gebouwen is een passende voorziening opgenomen op basis van het principe van instandhouding. Noodzakelijk onderhoud als gevolg van een hogere bezetting (bijvoorbeeld aan de klimaatinstallatie) in een gebouw is niet voorzien. Voor één gebouw in deze categorie (aan het Harm Buiterplein) is met de bouwer ervan ook een onderhoudscontract voor meerdere jaren afgesloten. Die verricht het onderhoud.
De revitalisering van het Stadhuis aan de Grote Markt 1 is inmiddels afgerond en het MJOP is geactualiseerd
Voor de Peizerweg 128, de voormalige hoofdlocatie van Iederz, is nieuwbouw gerealiseerd aan de Silkeborgweg 2 middels een Design, Build en Maintenance contract. De oplevering heeft plaatsgevonden en de afgelopen maanden is hard gewerkt aan de afwerking en inhuizing van het gebouw. Het gebouw is in september 2023 officieel geopend.
Op de wijkpost in Haren waren tot en met 2022 de brandweerkazerne en Stadsbeheer gehuisvest. De Veiligheidsregio heeft deze locatie inmiddels verlaten voor nieuwe eigen kazerne elders in Haren. Stadsbeheer onderzoekt op welke wijze hun dienstverlening naar de toekomst op de beste manier kan worden gehuisvest. Dit gebeurd in relatie met de andere wijkposten van Stadsbeheer, zodat een totaal beeld ontstaat van de huisvestingsbehoefte.
Het pand aan de Duinkerkenstraat 45 heeft op dit moment een belangrijke functie als het gaat om de huisvesting van Stadsbeheer. Er zijn verschillende ontwikkelingen die aanleiding geven om de pandstrategie van deze locatie tegen het licht te houden. Vanuit de gebruikers, Stadsbeheer en Facilitaire Services en Huisvesting (FSH), is geconstateerd dat de locatie DKS in de toekomst een belangrijke rol blijft vervullen in de huisvesting van Stadsbeheer en nog een aantal andere organisatieonderdelen. Op dit moment wordt onderzocht op welke wijze het pand toekomstbestendig kan worden gerevitaliseerd.
Het gemeentehuis in Ten Boer is onvoldoende op niveau. Afhankelijk van de langetermijnstrategie zal nut en noodzaak worden onderzocht in hoeverre extra inzet nodig is om dit pand op niveau te brengen. In 2023 zal de strategie voor dit pand duidelijk moeten worden, zodat hierop gericht kan worden ingezet
Schoolgebouwen
De verantwoordelijkheid voor het onderhoud, functionele aanpassingen en het up-to-date houden van de schoolgebouwen voor primair-, speciaal- en voortgezet onderwijs ligt - tenzij anders overeengekomen - bij de schoolbesturen. De schoolbesturen krijgen daarvoor de middelen in de lumpsumfinanciering van het rijk via de zogenaamde materiele instandhoudingsvergoeding (MI). De gemeente heeft daarom geen verantwoordelijkheid (financieel en inhoudelijk) voor de technische en onderwijskundige staat van die gebouwen. Omdat de gemeente wel het wettelijke economisch claimrecht heeft, toetsen we periodiek de technische staat van de gebouwen (recent nog in het kader van het te actualiseren IHP). Voor de schoolgebouwen die technisch, functioneel maar ook energetisch en qua duurzaamheid niet meer voldoen bepalen we maatregelen om de kwaliteit te verbeteren. Die maatregelen en de daarvoor nodige investeringen leggen we vast in het integraal huisvestingsplan onderwijs (IHP). Het (geactualiseerde) IHP zullen we in het voorjaar van 2024 aan de raad voorleggen. Voor de uitvoering van het IHP hebben we een projectorganisatie opgericht die de planvoorbereiding en uitvoering van de projecten ter hand neemt.
Van de gebouwen waarin meerdere functies naast onderwijs zijn samengebracht, zijn een aantal wel eigendom van de gemeente. Deze worden daarom door ons onderhouden. Ook schoolgebouwen, die niet meer voor onderwijs in gebruik zijn en om die reden door het schoolbestuur zijn teruggegeven aan de gemeente, zijn een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Dit geldt ook voor voormalige schoolgebouwen die een andere functie krijgen of deze al hebben gekregen. Voor deze gebouwen zijn - daar waar relevant - meerjarige onderhoudsplannen opgesteld gekoppeld aan het vastgoedperspectief voor deze panden. Onze onderhoudsplanning is in eerste instantie ingericht op instandhouding en dus NEN-conditie 3. Bij de eventuele wens voor aanpassingen aan gebouwen gaan we in overleg met de gebruikers over de mogelijkheden binnen de bestaande budgetten.
Sociaal culturele en welzijnsaccommodaties
Alle sociaal culturele accommodaties, die onder de werking van de accommodatienota vallen, zoals speeltuinverenigingen, buurtcentra, dorpshuizen en wijkcentra, worden gesubsidieerd voor de eigenaarslasten van de accommodatie. Voor het onderhoud van gebouwen in gemeentelijk eigendom is een passende voorziening opgenomen op basis van het principe van instandhouding.
Voor de niet-gemeentelijke accommodaties is in het afgelopen jaar toegewerkt naar een structurele bijdrage voor het groot onderhoud, gebaseerd op de meerjarige onderhoudsplanningen van de niet-gemeentelijke accommodaties. Dit is uitgewerkt in aanvullende regelgeving.
Het onderhoudsniveau van de sociaal culturele accommodaties is redelijk tot goed te noemen.
Een uitzondering daarop is de Resedastraat 2a in de Oosterparkwijk. Deze is met tijdelijke maatregelen in stand gehouden. De planning is dat dit ‘boomstammengebouw' conform het projectplan bij het voorbereidingskrediet bij Van Houten (RV 88882-2023), in het laatste kwartaal van 2023 wordt gesloopt. Daarna wordt de ruimte van het gebouw bij het park betrokken. De speeltuinvereniging Oosterpark die in de Resedastraat gehuisvest was, is inmiddels verhuisd naar het nieuwe Wijkcentrum Bij van Houten. Voor wat betreft het Wijkcentrum Bij van Houten is de planvorming voor de volgende fase gestart. Hierbij wordt het monument Oliemuldersweg 47, de van Houtenschool, betrokken bij het wijkcentrum.
In de Oosterparkwijk aan de Zaagmuldersweg is een Michi Noeki en Kiosk gereed gekomen. De invulling van de kiosk wordt na een prijsvraag in de wijk eind 2023 in gebruik genomen.
’t Nije Cruys aan de Kerklaan in Haren heeft zijn (beleids-)functie verloren. De besluitvorming om het gebouw af te stoten is inmiddels genomen en de verkoop wordt dit jaar afgerond.
Culturele gebouwen
Tot de culturele gebouwen behoren onder meer cultureel educatieve centra, musea, panden voor podiumkunsten en bibliotheken. Veel van deze gebouwen zijn een visitekaartje voor de gemeente: het Groninger Forum aan de Nieuwe Markt, het Groninger Museum aan het museumplein, VRIJDAG aan de St. Jansstraat, cultuurcentrum ‘De Oosterpoort’ aan de Trompsingel, het Noord Nederlands Toneel aan de Bloemstraat en sinds kort de kunstwerf aan de Bloemsingel. Door de hoge gebruikersdynamiek en vanuit de activiteiten in de gebouwen worden veelal extra eisen aan het gebouw gesteld (bovengemiddeld onderhoud, verbouwingen).
Per 1 januari 2023 is het onderhoudscontract van het Forum Groningen na een intensieve aanbesteding ondergebracht bij een nieuwe partij. Het eerste halfjaar van 2023 heeft dan ook in het teken gestaan van de overdracht van werkzaamheden en de implementatie hiervan door de nieuwe onderhoudspartij. Dit verloopt naar tevredenheid en komend jaar wordt de meerjaren-onderhoudsplanning geactualiseerd. Daarnaast wordt het komende jaar de WKO-installatie (Warmte-Koude-Opslag) aangepast om Vrijdag aan te kunnen sluiten op de WKO-installatie van het Forum.
In het eerste kwartaal 2022 is de Kunstwerf (volledige nieuwbouw voor een aantal dans-en theatergezelschappen) opgeleverd en is in september 2022 officieel geopend en eind 2021 is de naastgelegen Villa B (verduurzaamd en gerenoveerd) in gebruik genomen. Beide gebouwen zijn gasloos en geeft de instellingen op een unieke en eigenzinnige wijze onderdak wat onderlinge samenwerking nog makkelijker maakt. De nasleep van de bouw is in volle gang zal komend jaar afgerond worden.
VRIJDAG is inmiddels verhuisd van de Sint Jansstraat naar een tijdelijk onderkomen. Er wordt volop gewerkt aan de herontwikkeling van de locatie aan de Sint Jansstraat ten behoeve van de integrale huisvesting van VRIJDAG op één locatie. Dit jaar zal de sloop van een gedeelte van de Sint Jansstraat zijn beslag krijgen.
Het cultuurcentrum De Oosterpoort is inmiddels meer dan 50 jaar oud. De kwaliteiten van het pand (alle zalen en foyers gelijkvloers) worden in toenemende mate overschaduwd door de gedateerdheid van het pand en de installaties. Dit zet de onderhoudsbudgetten onder druk. In 2017 werd duidelijk dat de huidige Oosterpoort niet langer meekan en zijn verschillende besluiten aan de raad voorgelegd op weg naar een nieuw muziekcentrum. De planvorming is in volle gang en beoogd wordt uiterlijk in 2030 een opvolger van muziekcentrum De Oosterpoort op te leveren. Tot die tijd is gekozen voor een aanpak, waarbij alleen onvermijdbare maatregelen genomen worden om het gebouw nog in stand te houden. Daarbij is flink geïnvesteerd met betrekking tot de brandveiligheid en in het afgelopen jaar de klimaatbeheersing.
Sportaccommodaties
Voor het onderhoud van de sportgebouwen werkt Sport050 met een Meerjarig Onderhoudsplanning (MJOP) voor alle gemeentelijke sportgebouwen die jaarlijks wordt geactualiseerd aan wat er is uitgevoerd. De MJOP wordt op het proces van beheer en techniek voor de sportaccommodaties geactualiseerd en herijkt. Conform planning zal dit proces in 2024 afgerond zijn. Voor de MJOP wordt sinds 2019 gebruik gemaakt van een voorziening waar het geplande onderhoud uit gefinancierd wordt. In de planning voor 2024 staat onder andere een aantal energiebesparende maatregelen, zoals bijvoorbeeld het plaatsen van zonnepanelen op sportgebouwen, het afdekken van het buitenbad zwembad Kardinge als ook het vervangen van de boarding van de 400-m ijsbaan (foam i.p.v. een luchtkussen). Tevens zijn alle nutsaansluitingen (gas, water en elektriciteit) geïnventariseerd. We gaan aansluitingen die te ‘zwaar’ zijn waar mogelijk verkleinen.
De doucheruimten in de kleedkamers van Velocitas en NIC worden gerenoveerd en de douches in een aantal gymzalen worden vervangen. Inloopzones worden voorzien van nieuwe matten wat ten goede komt aan de schoonmaak. Het jaar 2024 wordt gezien als een overgangsjaar waarbij we afscheid hebben genomen van het oude contract voor het onderhoud van de gebouw-gebonden installaties (OGGI) en gaan aan de slag gaan met een nieuw contract in 2024.
Daarnaast zijn we in 2024 nog drukdoende met de herontwikkelingsopgave voor het sportcentrum Kardinge tot een integrale, gebiedsgerichte aanpak. Dit betekent dat de daadwerkelijke herontwikkeling van het sportcentrum later gerealiseerd wordt dan in eerste instantie beoogt. Hiervoor wordt een aantal investeringen gedaan die reeds in de meerjarenplanning zijn opgenomen en tevens gericht zijn op instandhouding tot uiterlijk 2028. Daarnaast is de herbouw van gymzalen Molukkenstraat en de Meet begin 2024 gereed. Beide gymzalen waren afgebrand.
Voor de ‘Vervanging Investeringen Planning kunstgrasvelden’ (VIP) wordt jaarlijks opnieuw onderzocht op noodzaak van vervanging voor het desbetreffende jaar. Hiervoor vindt medio september een soort van keuring plaats. De staat van de kunstgrasvelden is bepalend voor het moment van renovatie. Afhankelijk van de intensiteit van het gebruik vindt de vervanging van de top- en sporttechnische lagen van kunstgrasvelden plaats. Bij het bepalen van de definitieve vervangingen betrekken we de betrokken verenigingen. Voor 2024 staat de vervanging van de velden 3 en 5 op het sportpark Essenberg gepland omdat we deze hebben doorgeschoven in verband met de landelijke discussie over non-infill velden. De KNVB heeft in juni 2023 de non-infill velden ingestrooid met zand en/of mineralen op de sportvloerenlijst gezet waardoor we deze velden in 2024 kunnen vervangen door non-infillvelden. Daarnaast staan de volgende vervangingen in 2024 in de planning: hoofdveld hockey op sportpark Harener Holt en oefenhoek 1 op sportpark West End.
Er spelen ook een aantal gebiedsontwikkelingen en het nieuwe capaciteitsrapport wordt begin 2024 opgeleverd. Bij de hockeybond zijn ontwikkelingen waar we mogelijk in 2024 al op willen inspelen. Aan de hand van de keuring in september zullen we tot een definitieve planning voor vervanging 2024 komen. Hierin zullen we ook de genoemde ontwikkelingen goed afwegen. Alle kunstgrasvelden met SBR worden via de VIP fasegewijs vervangen door een alternatieve infill die niet schadelijk is voor het milieu. Dit brengt meerkosten met zich mee, die op dit moment niet zijn meegenomen in de VIP. De komende tijd zullen we de kunstgrasvelden met infill moeten blijven opruimen/vegen.